बौद्धिक अशक्तता भएका व्यक्तिहरूमा चिन्ताको विकारहरू पहिचान र उपचार गर्ने (Identifying and Treating Anxiety Disorders in People with Intellectual Disabilities)

चिन्ताका विकारहरू धेरै सामान्य हुन्छन् र यसले १५% देखि २०% जनसंख्यालाई असर गर्दछ। बौद्धिक अक्षमता अथवा  INTELLECTUAL DISABILITY (ID) को साथ व्यक्तिहरूको लागि, प्रतिशत अझै बढी छ।

उपचार नगरि छोडिएका सामान्य चिन्ता र अन्य चिन्ताका विकारहरू - जस्तै जुनूनी - बाध्यकारी डिसअर्डर  obsessive-compulsive disorder (OCD) र पोस्ट-ट्राउमेटिक तनाव डिसअर्डर  post-traumatic stress disorder (PTSD) - ID जनसंख्याको लागि धेरै हानिकारक हुन सक्छ। यी विकारहरूले समुदायमा उनीहरूको सम्बन्ध, रोजगारी, र सम्पूर्ण अनुकूल कार्यमा सुरक्षित रूपमा बस्न सक्ने क्षमतालाई असर गर्न सक्दछ।

 

बौद्धिक अशक्तता भएका व्यक्तिहरूलाई उनीहरूको भावनात्मक र डरलाई प्रभावकारी रूपमा वर्णन गर्न गाह्रो बनाउँदछ। यस कारणले गर्दा उनीहरुमा  चिन्ताका विकारहरू पहिचान र उपचार सम्बन्धी अझै जटिल हुन सक्छ । यो जनसंख्याको साथ, प्रायः एक व्यक्तिको ब्यवहारले मात्र उसले चिन्ता डिसअर्डरको उपस्थितिलाई दर्शाउँछ। बौद्धिक अशक्तता भएका व्यक्ति चिढचिढाहट र आक्रामक हुन सक्छ, केहि गतिविधिहरुमा संलग्न हुन अस्वीकार गर्छ, र अनिद्रा अनुभव गर्न सक्दछ। 

 

यदि तपाईं ID भएको कसैको व्यवहारमा कठोर परिवर्तन देख्नुहुन्छ भने, यसलाई गम्भीरतासाथ लिनु र उक्त व्यक्तिको लागि मद्दत प्रधान गर्नु अत्तिनै महत्त्वपूर्ण छ।

 

पहिलो कुरा व्यवहार परिवर्तनको सम्भावित कारणहरू पत्ता लगाउनु हो। प्राथमिक  चिकित्सकले एक औपचारिक शारीरिक परीक्षा आयोजित गरेर चिकित्सा कारणहरू पत्ता लगाउन सक्दछ।  साथी वा परिवारको सदस्यले उनीहरूको लक्षणहरू स्पष्ट पार्न र चिकित्सकले गर्न सक्ने सिफारिशहरूको अनुसरण गर्न सहयोग गर्न सक्छ।

 यदि चिकित्सकले चिन्ता प्राथमिक समस्या हो कि भनेर निर्धारण गर्छ भने, चिकित्सकले वरिष्टहरुलाई सिफारिश गर्न सक्छन् जसले चिन्ता डिसअर्डरलाई राम्रोसँग व्यवस्थापन गर्न मद्दत गर्न सक्छ।

 

त्यहाँ धेरै उपचार विकल्पहरू छन् जुन ID को साथ वयस्कहरूको लागि प्रभावकारी साबित भएका छन्। उदाहरणका लागि, संज्ञानात्मक व्यवहार थेरापी Cognitive behavior therapy (CBT) चिन्ता विकार भएका सबै व्यक्तिहरूका लागि एक धेरै सहयोगी उपचार हो। यस प्रकारको थेरेपीले मानिसहरूलाई उनीहरूलाई खराब ब्यबहार चिन्तित ढाँचा चिन्न सिकाउँदछ र यी ढाँचाले व्यवहारमा कसरी प्रभाव पार्छ भनेर सिकाउँदछ। एक पटक कुनै व्यक्तिले यी बानीहरू बुझिसके पछि, उसले नयाँ सोचाइ विकास गर्न काम गर्न सुरू गर्न सक्दछ र विगतमा चिन्ता निम्त्याउने परिस्थितिहरूको सामना गर्न नयाँ बानीहरू सिक्न सक्छ।

 

काउन्सिलिंगले  ID भएका व्यक्तिहरूलाई उनीहरूले सामना गर्ने चुनौतीहरू पहिचान गर्न मद्दत पुर्‍याउँछ। यसले उनीहरूलाई दिन प्रतिदिनको समस्यासँग सामना गर्न मद्दत गर्दछ। साथै यसले उनीहरूको चिन्ताको सामना गर्ने कठिनाईमा योगदान पुर्‍याउन सक्छ। 

प्रत्येक व्यक्तिको समस्याको कारण फरक हुन्छन।  तसर्थ परामर्श प्रत्येक व्यक्तिको अद्वितीय आवश्यकताहरू पूरा गर्न फरक-फरक तरिकाले गर्न सकिन्छ।  एक कुशल सल्लाहकारले प्रत्येक व्यक्तिलाई उसको भावनाहरुलाई प्रभावकारी रुपमा संचार गर्न मद्दत गर्न विभिन्न तरिकाहरू प्रयोग गर्नेछन्। परामर्शदाताहरुले चिन्ता विकारहरुको बारे कसरी उनीहरु डराउने वा चिन्तित छनमा  ID भएका व्यक्तिहरुलाई हेरविचार गर्ने मानिसहरूलाई प्रभावकारी तरीकाले तिनीहरूलाई सहयोग गर्न सिकाउन सक्छन्।

 

लक्षणहरू कम गर्न वा कम गरेर चिन्ताको उपचार गर्न औषधी पनि धेरै सहयोगी हुन सक्छ। अधिकतम फाइदाको लागि, तथापि, यसलाई अन्य उपचार दृष्टिकोणहरूसँग जोड्नु पर्छ। यदि ID सहितको व्यक्तिले औषधी लिइरहेको छ भने, नियमित आधारमा मनोचिकित्सकसँग परामर्श लिनु उत्तम हुन्छ र व्यक्तिको प्रगतिमा विस्तृत जानकारी प्रदान गर्न तयार हुन्छ।

 

सबैभन्दा प्रभावकारी चीज मध्ये एक उनीहरुको चिन्ताको कारण चिन्नु र दैनिक तनाव कम गर्न मद्दत गर्नु हो। यदि उनीहरूलाई गतिविधि मनपर्दछ र यसले उनीहरूलाई खुशी पार्दछ भने त्यस गतिविधिलाई उनीहरूको दिनहुँको दिनचर्याको एक हिस्सा बनाउने उपाय खोज्नुहोस्।

 

ID भएको व्यक्तिलाई चिन्ता सम्बन्धि निदान र उपचारको सहयोग पुर्‍याउँदा उनीहरुको जीवनको गुणस्तरमा ठूलो अन्तर ल्याउन सकिन्छ। याद गर्नुहोस् कि सबै भन्दा राम्रो र प्रभावकारी उपचार भनेको उक्त व्यक्तिसँग शान्त समय बिताउनु हो र उनीहरुलाई बुझ्नको लागि निष्कपट प्रयास गरिरहनु हो ।